- Strona główna
- Biografia
- Galeria zdjęć
- Nagrania radiowe
- O pułkowniku
- Fragmenty twórczości
- Prace pułkownika
- Publikacje
- Pamięć
- Listy
- O stronie
- English
Walczył z carską Rosją w Legionach, walczył z Rosją
komunistyczną w wojnie 1919-20 r., walczył z Niemcami w 1939 r. -
a zabili go Polacy. Jeden z dramatów życia mojego pokolenia.
W. Jędrzejewicz, Śmierć ppłk. dr. Wacława Lipińskiego
Wacław Lipiński
1896-1949
Obywatel "Socha", "Aleksander" – podpułkownik Wojska Polskiego, doktor hab. historii, żołnierz pierwszej Brygady Legionów Polskich, uczestnik obrony Lwowa i wojny polsko-bolszewickiej, historyk zmagań o niepodległość i granice II Rzeczypospolitej, dyrektor Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie, szef propagandy podczas wrześniowej obrony Warszawy, jeden z przywódców konspiracji piłsudczykowskiej w czasie wojny, działacz antykomunistycznego podziemia niepodległościowego
Na cmentarzu we Wronkach znajduje się mogiła podpułkownika Wojska Polskiego Wacława Lipińskiego (28 września 1896 r. – 4 kwietnia 1949 r.), ze skromną tabliczką Grób chroniony. Więzień Wronek, ofiara politycznych represji okresu stalinowskiego. Na przykładzie biografii tego polskiego oficera można przeprowadzić wzorcową lekcję najnowszej historii Polski.
Jako młody chłopiec wstąpił do Legionów Polskich. Był żołnierzem słynnej I Brygady Józefa Piłsudskiego. W latach 1918-1919 walczył o granice Rzeczypospolitej, broniąc Lwowa przed Ukraińcami i Wileńszczyzny przed bolszewikami.
W niepodległej Polsce został historykiem polskiego czynu zbrojnego i dyrektorem Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie. W czasie wojny z Niemcami we wrześniu 1939 r. pełnił funkcję szefa propagandy Dowództwa Obrony Warszawy. Należał do zwolenników jak najdłuższego trwania w obronie stolicy. Po zakończeniu walk, zagrożony aresztowaniem przez gestapo, udał się na Węgry, z zamiarem przedostania się do powstającej we Francji armii polskiej. Podobnie jak wielu innym piłsudczykom, odmówiono mu prawa służby w wojsku. Wrócił do okupowanego przez Niemców kraju i został jednym z przywódców niepodległościowej konspiracji piłsudczykowskiej, piórem uzasadniając konieczność walki z Niemcami i ostrzegając przed zagrożeniem Polski ze strony ZSRS.
Swoją działalność kontynuował po wojnie, której zakończenie przyniosło Polsce kolejną niewolę. Starał się doprowadzić do porozumienia głównych nurtów powojennego podziemia. Aresztowany przez komunistów, został w jednym z najsłynniejszych powojennych procesów pokazowych skazany na karę śmierci. Zamieniono ją na dożywotnie więzienie, jednak w niespełna dwa lata później Lipiński zginął w więzieniu we Wronkach. Jego proces i śmierć w rządzonej przez komunistów Polsce były wstrząsającym świadectwem losu tysięcy patriotów, niegodzących się z powojennym zniewoleniem kraju.
W PRL starano się wymazać jego nazwisko z kart najnowszej historii. Nie powiodło się to. Lipiński na trwałe wszedł do panteonu bohaterów zmagań o niepodległość Polski.
